Göğü Delen Adam

"Papalagi denince beyazlar ya da yabancılar anlaşılır. Ama sözcüğü sözcüğüne çevrilirse göğü delen anlamına gelir.

Samoa'ya ilk misyoner bir yelkenliyle gelmişti.

Yerliler bu beyaz yelkenliyi ufukta bir delik olarak gördüler, beyaz adamın içinden çıkıp kendilerine geldiği bir delik.

O, göğü delip geçmişti."

Çok güzel bir kitap okudum. Kısacık ama dolu dolu. Okuyup kenara kaldırmak olmaz, arada açıp hatırlamak gerek. Zira hepimiz oldukça unutkanız.

Samoa'lı bir kabile reisi olan Tuivaii'nin konuşma metni olan bu kitap ilk kez 1920 yılında yayınlanmış ve çok ilgi görmüş. Düşünün neredeyse bir asır olmuş, hala okunuyor. Neden? Çünkü o günden bu güne insan denen varlıkta değişen ya da iyiye giden hiçbir şey yok. Tam aksine her şey daha da kötüleşerek korkunç bir sona doğru yaklaşıyor.

Issız adalarında kendi kendilerine yaşamakta olan Samoa yerlilerine ilk önce ışığı getirmiş beyaz adam. Sonra da kendi Tanrı'sını. Ve zamanla aslında Samoa halkının hiç de ihtiyaç duymadığı bir çok şeyi ona sunmaya başlamış ve karşılığında onun her şeyini sömürmüş. Samoa halkı Tanrı'nın yarattıkları hepimizindir diye düşündüğü için, başta bunu sadece "paylaşmak" sanmış, ama gün geçtikçe anlamış.

"Bize, ışığı getireceğinize inandırmıştınız, oysa sizin niyetiniz bizi de kendi karanlığınıza çekmekti!"

Bu kitapta, bir süre Avrupa'da bulunmuş bir kabile reisinin para, zaman, düşünmek, insan tarafından üretilen şeyler hakkındaki düşünceleri var. Ona göre insan, hayatı olduğu gibi kabul edip yaşamın tadını çıkartmak yerine kendini büyük yaratıcı ile yarıştırıyor ve onu geçebileceğini zannediyor. Sürekli bir şeyler üretme ve düşünme çabası içinde olan bu insanların gerçek yaşam için zamanı kalmıyor. Bu yüzden hep mutsuz, hep yorgun ve hep acelesi var diyor. Ve o, beyaz adamın sevdiği ve taptığı yegane şeyin "para" olduğunu söylüyor.

""Bu kadar çok parayı ne yapacaksın?" diye soracak olsan ,"Bu dünyada giyinmekten, açlığını ve susuzluğunu bastırmaktan başka ne istersin?" desen , söyleyecek söz bulamaz ya da "Daha çok para istiyorum, daha çok, daha çok." der. Böylece sen de paranın onu hasta ettiğini, bütün duyularını ele geçirdiğini anlarsın."

"Biz kardeşlerim, biz hepimiz yoksuluz. Bizim ülkemiz güneşin altındaki en yoksul ülke. Bizde öyle kutuları dolduracak kadar yuvarlak metal ve ağır kağıt bulunmaz. Bizler Papalagi'nin düşüncesine göre zavallı dilencileriz. Ama ben sizin gözlerinizi varlıklı efendinin gözleriyle karşılaştırdığımda, sizinkiler neşeyle, güçle, yaşamla, sağlıkla büyük bir ışık gibi parıldıyor, onunki ise sönük, solgun ve yorgun kalıyor. Sizin gözlerinizdeki parıltıyı yalnızca, henüz konuşmayı beceremeyen çocuklarda gördüm orada. Çünkü daha paradan haberleri yoktu. "

"Az 'şey'i olan kendine yoksul der ve üzülür. Bizim gibi, döşeği ve yemek kabından başka bir şeyi olmayıp da, gözleri bizim gibi parıldayan, şarkı söyleyen tek bir Papalagi yoktur."

"Papalagi, yuvarlak metali ve ağır kağıdı sever. Katledilmiş meyvelerin suyunu, domuz, sığır gibi korkunç hayvanların etini midesine indirmeyi sever. Ama, hepsinden çok sevdiği bir şey vardır ki, bunu elle tutmak mümkün değil: Zaman! Bu yüzden dünyanın patırtısını kopartır, saçma sapan konuşur durur. Güneşin doğuşuyla batışı arasında kullanmadığı hiçbir zaman kalmasa yine de yetmez Papalagi'ye."

"Tanrı'nın her şeyi kendi adaletli elinde tuttuğu yerde ne kavga olur ne de yokluk. Hilekar Papalagi, hiçbir şeyin Tanrı'ya ait olmadığı mavalını bize yutturmaya çalışır. 'Elinde tuttuğun her şey senindir!' Bu tür saçma sözlere kulaklarınızı tıkayın ve vicdanınıza sıkı sıkıya sarılın. Her şey Tanrı'nındır."

Kitapta altını çizdiğim o kadar çok ve güzel bölümler var ki, hepsini buraya yazamam. Ama size şunu tavsiye ederim, alın ve okuyun. (İnternet fiyatı 6,56 lira, mağazada 9 lira)